Skośnik buraczak
Morfologia /wygląd skośnika burakowego
Motyl ma rozpiętość skrzydeł wynoszącą 12 – 14mm. Skrzydła szaro-brązowe usiane drobnymi ciemnymi plamami z jaśniejszą otoczką z udziałem łusek rudo-pomarańczowych. Tylna para skrzydeł jest jasnoszara. Jaja lekko eliptyczne o długości ok. 0,5 mm, białawe o perłowo-żółtawym połysku, ciemniejące w późniejszym czasie. Gąsienice zmieniają barwę ciała wraz ze wzrostem. Młodsze gąsienice początkowo są zielonkawe lub oliwkowo- zielonkawe. Ale już najstarsze stadia larwalne wyhodowane w laboratorium były barwy od oliwkowej do malinowo-brązowej z 2–3 podłużnymi paskami w kolorze blado-różowym na części grzbietowej, o długości 10 do 12 mm. Poczwarka typowa dla motyli barwy brązowej.
Biologia szkodnika
Skośnik zimuje zarówno w stadium najstarszej gąsienicy jak i poczwarki. Gatunek rozpoczyna swoją wiosenną aktywność w ustabilizowanych temperaturach powyżej 10oC. Wtedy to uaktywnia się rozwój zimujących obu stadiów: poczwarek oraz gąsienic. Najpierw wylatują nieliczne motyle z przeobrażonych poczwarek. Termin początku ich wylotu, zależy w głównej mierze od przebiegu temperatur wiosennych. Nieco później rozpoczyna się wylot motyli z zimujących gąsienic. Przyjmuje się, że osobniki zimujące w stadium poczwarki są lepiej przystosowane do niesprzyjających warunków zimowania. Samice składają jaja w małych złożach (średnio 6-7 sztuk) głównie na ogonkach liściowych wewnętrznych młodszych liści. Łączna ich płodność od 40 do 70 sztuk. Po około 10 dniach następuje wylęg gąsienic pierwszego pokolenia, które rozpoczynają żerowanie. Najmłodsze gąsienice mogą drążyć tunele żerowe w ogonkach liściowych. Dalsze żerowanie gąsienic pod osłoną oprzędu. Również przepoczwarczenie gąsienicy odbywa się pod osłoną oprzędu na roślinie. W Polsce południowej skośnik buraczak, podobnie jak w Czechach może mieć a trzy pokolenia w sezonie. Taka sytuacja miała miejsce w 2019r – z ciepłą wiosną i upalnym latem. Liczebność gąsienic żerujących na roślinach buraka wzrasta z pokolenia na pokolenie – osiągając szczyt zwykle w drugiej połowie sierpnia. Namnażaniu się tego szkodnika sprzyjają suche i upalne lata, a zwłaszcza upalny i suchy lipiec-sierpień. Przy takim przebiegu pogody obserwowany jest także wolniejszy wzrost liści sercowych buraka, co uwydatnia negatywne konsekwencje żerowania larw. Natomiast w lata zimne i deszczowe skośnik powoduje mniejsze szkody, a jego liczebność nie jest duża. Zgodnie z danymi literaturowymi, procedura przechodzenia na zimowanie (u populacji arabskiej) skośnika zachodzi przy skróceniu dnia poniżej 13 godzin oraz spadku temperatury do 15-18oC. Zatem od końca I dekady września – aktywność gąsienic szybko spada. Ogranicza się jedynie do dokończenia żerowania w celu nagromadzenia ciała tłuszczowego niezbędnego do przezimowania lub przepoczwarczenia. Zimowanie w glebie i na obrzeżach pól.
Obszar występowania i monitoring
Monitoring występowania poszczególnych pokoleń wymaga stosowania pułapek feromonowych. A na podstawie ich wskazań – doboru terminu potencjalnego zabiegu ochronnego. Monitoring II pokolenia motyli rozpoczynamy w czerwcu zależnie od przebiegu temperatur w okresie wiosennym. Liczebność odławianych motyli w pułapkach, pozwola podjąć decyzję o zwalczaniu. Zwalczanie chemiczna skośnika nie jest łatwe, gdyż gąsienice prowadzą ukryty tryb życia w ogonkach liściowych lub oprzędzie z najmłodszych liści. Mechanicznie naruszony oprzęd z połączonych liści gąsienica natychmiast naprawiany.
UWAGA:
Niektóre gatunki z rodzaju skośnik – Scrobipalpa – posiadają wspólne składniki zapachowe wchodzące w skład feromonu. Dlatego też w pułapkach będą odławiały się gatunki pokrewne reagujące na te komponenty. Ponieważ jednak są to bardzo drobne motyle – zliczanie ich nie może odbywać się na drodze fotografowania lepu. Odczyt z fotografii zbyt często jest niemożliwy, wybrudzone klejem drobne motyle wyglądają bardzo podobnie. A rozdzielczość fotografii zbyt niska.
Zalecenia agrotechniczne
- Starannie zawieś feromon nad podłogą lepową w pułapce, tak aby się nie przykleił nawet po silnym wietrze. NIE WKLEJAMY feromonu na środku lepu.
- Podłoga lepowa zaklejona drobnymi muszkami, lub innymi owadami przestaje łowić. Oczyść ją, lub wymień.
- Nie stosuj pyretroidów w zwalczaniu skośnika, ich skuteczność ograniczy zbyt wysoka temperatura otoczenia.
- Zawsze stosuj dodatek adiuwantu do stosowanego insektycydu